برج رسکت در روستای رسکت استان مازندران واقع شده است و به دلیل ویژگی‌های هنری و تاریخی خود شهرت دارد. این برج در بخش دودانگه، در فاصله ۴۰ کیلومتری جنوب غرب شهرستان ساری قرار دارد. برج رسکت با داشتن ویژگی خاصی دیگر نیز مشهور است.
معرفی برج رسکت ساری
در جنوب غربی شهر ساری استان مازندران، یک برج مدور ساخته شده از آجر با قدمتی به سده پنجم هجری قمری قرار دارد. این برج با سبک معماری منحصر به فرد و استفاده هوشمندانه از علم هندسه جذابیت خاصی دارد. تزئینات آجری به آن زیبایی می‌بخشد. در داخل برج، کتیبه‌هایی به خط پارسی پهلوی ساسانی و کوفی قرار دارد، اما به دلیل فرسایش قابل خواندن نیستند. یک واقعیت جالب درباره این برج وجود دارد؛ آنچه که چگونگی ساخت برج را بر روی یک شیب تند و پابرجا بودن آن برای سال‌ها تضمین می‌کند. معماران با هوشمندی یک سکوی آجری در زیر برج قرار داده‌اند تا استواری آن را تضمین کند. سنگ‌های موجود در کوه‌های منطقه برای ساخت برج به کار رفته‌اند و سنگ‌های بتراشیده برای ساخت سکوی زیر برج به کار رفته است.
تاریخچه برج رسکت
بررسی‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که برج رسکت احتمالاً در سال ۴۱۳ هجری قمری و در دوران حکومت غزنویان ساخته شده است. متأسفانه، کتیبه‌های برج در حال حاضر قابل خواندن نیستند و تاریخ ساخت اصلی آن مشخص نیست. براساس مطالعات محلی، احتمالاً برج رسکت روی یک مقبره از خاندان باوندیان ساخته شده است. خاندان باوندیان، که از بازماندگان نسل اسپهبدان در دوران ساسانی بودند، در زمان حکومت غزنویان در منطقه مازندران فعالیت می‌کردند.
این خاندان در آن زمان از دین زرتشتی دست کشیده و به اسلام گرویده بودند، اما برخی از آیین‌های نیاکان خود را حفظ می‌کردند. خاندان باوندیان به مدت تقریباً ۷۰۰ سال در منطقه مازندران حکومت داشتند. احتمالاً یکی از اعضای این خاندان که به نام شهریار ابن قارون شناخته می‌شود، در این برج به خاک سپرده شده است. در ماه مرداد سال ۱۳۱۲ خورشیدی، این برج توسط مسئولان آن زمان توجه و در ثبت ملی قرار گرفت. فرآیند مرمت برج از سال ۱۳۵۶ آغاز شد و تا سال ۱۳۶۷ ادامه یافت. در سال ۱۳۹۶، برج رسکت مورد توجه قرار گرفت و بازسازی و احیا شد.
معماری برج رسکت
برج رسکت به شکل یک استوانه مدور ساخته شده است و روی یک شیب تند در تپه قرار دارد، با استفاده از سکوی سنگی زیر آن. ارتفاع برج تقریباً ۱۸ متر و محیط دایره‌ای قاعده آن ۱۵ متر است. در بخش بالای برج، مقرنس‌های زیبا قابل مشاهده است که از ترکیب خطوط منحنی، رنگ‌های متنوع و تراش‌های هندسی برای ایجاد طرح‌های هنری و زیبا استفاده شده است. گنبد برج شکلی مخروطی دارد و قطر بخش داخلی آن ۵۷ متر است. لبه‌ی گنبد با آجرچینی و گچبری زیبا تزئین شده است. در بالای در برج، یک کتیبه وجود دارد که با استفاده از گچ ساخته شده و در آن چهار سطر نوشته شده است. سه خط اول این کتیبه به خط کوفی ریحان و یک خط دیگر به خط پارسی پهلوی ساسانی نوشته شده است.
- ۰۲/۰۴/۰۵