حتی پس از گذشت بیش از 3000 سال، برخی از عناصر طراحی معماری ایرانی پابرجا ماند. این عناصر شامل سردرهای طاق بلندی است که در داخل یک فرورفتگی قرار گرفته است، ستون‌هایی با سرستون‌های براکت، ایوان یا تالار ستون‌دار، گنبدی روی چهار طاق، طاق بیضی شکل وسیع در ورودی، حیاط چهار ایوانی، برج‌های اولیه که به سمت آسمان می‌رسند، حیاط داخلی و استخر، ورودی زاویه دار و تزئینات گسترده.
علاوه بر تأثیر اقلیم، مصالح موجود، اهداف مذهبی و فرهنگ های پیرامونی، حامیان نیز نقش تعیین کننده ای در توسعه معماری داشتند.
خود چشم‌انداز، کوه‌های عظیم پوشیده از برف، دره‌های بزرگ به‌اندازه استان‌ها و دشت‌های درخشان گسترده نیاز به ساخت و سازهایی داشت که از نظر عظمت طراحی و اجرا می‌شدند. کوه ها هم از نظر کالبدی و هم از نظر نمادین منبع الهامات معماری ایرانی بودند.
از زمان زرتشتیان، زیبایی یکپارچه با نور همراه بود. در هنر ایرانی هم سبکی و هم شفافیت جستجو می شود و برعکس از مبهم و آشفتگی پرهیز می شود. زیبایی برای ایرانیان باستان، مانند سایر تمدن های باستانی، از صفات الهی بوده است.
توسعه معماری ایرانی
دهکده های کشاورزی با قدمت 8000-6000 قبل از میلاد به عنوان پیشینیان ضروری معماری ایرانی فاش شده اند. از هزاره پنجم در تپه‌های تاریخی سیلک، کلبه‌سازی آغاز شد. در مرحله بعد آجر و ملات گل و اتاق های رنگ آمیزی شده نمایان شد. موزاییک های مخروطی و آجرهای رنگی و لعاب دار بعدها در زیگورات های عظیم استفاده شد.
معماری ایلامی عموماً از آجر پخته نشده بود و از آجرهای قرمز برای پوشش استفاده می‌شد. چند قرن قبل از مادها، در شمال غربی، شهرها دارای دیوارهای سنگی دوتایی و حتی سه گانه بودند. به نظر می رسد ساختمانهای بسیار محکم و بسیار مرتفع، سازه های چوبی، مربعی، برج مانند با ستون هایی بوده اند که احتمالاً تنه درخت بوده اند.
معماری هخامنشی
معماری هخامنشی اقتباس و ترکیب کهن الگوهای مادهایی، آشوری، ایلامی، مصری، ایونیایی و اورارتویی بود.
آنچه معماری هخامنشی را از هر یک از سبک های تشکیل دهنده آن متمایز می کرد، سبک خاص تلفیق آنها با طعم و معانی محلی بود. همچنین سه عنصر اصلی در معماری هخامنشی وجود داشت که کاملاً ایرانی بودند، ستون‌ها، مقبره‌های صخره‌ای و پلکان.
اگرچه ستون‌هایی در تمدن‌های مختلف باستانی ساخته شده‌اند، اما ستون‌هایی که در زمان هخامنشیان ساخته شده‌اند، ظریف‌ترین ستون‌هایی هستند که به‌عنوان عناصر باریک شکل گرفته‌اند. آنها بسیار بلند بودند و با فواصل نسبتاً زیادی از یکدیگر ساخته شده اند. این به چیزی جز محاسبات دقیق نیاز نداشت.
ستون‌ها، نقش برجسته‌ها، کتیبه‌ها، زیگورات‌ها، تراس‌ها، برج‌های سنگی، پایه‌های سنگی، پلکان‌ها، سنگ‌فرش‌ها و غیره کهن الگوهای معماری اولیه هخامنشی بودند.
بسیاری از عناصر دیگر را می‌توان در این دوره با الهام از خارج از ایران یافت، اما عناصر و طرح‌های جدید ترکیب شده به شیوه‌ای ظریف‌تر خلق شدند
معماری سلوکی
در زمان سلوکیان، طرح‌های هلنیستی در معماری ایرانی غالب شد، اما هرگز به طور کامل جذب نشد. در مناطقی با تمرکز یونانیها و مقدونیها، شهرها بر اساس نقشه های هندسی یونانی چیده می شدند، معابد بر اساس مدلهای یونانی ساخته می‌شدند و از عناصر مشخصه طراحی یونانی برای تزئین استفاده می شد.
-----------------------------------------------------
تیم تولید محتوا بخشی آفیشیال
https://bakhshiofficial.com/%d8%ae%d8%b1%db%8c%d8%af-%d9%88%db%8c%d9%84%d8%a7/