تاریخچه معماری ایرانی از گذشته تا کنون 3

معماری اشکانی و ساسانی

عنصری به نام ایوان در زمان اشکانیان پدید آمد. تکامل تکنیک طاق‌کاری با خشت‌های گلی (اگرچه در زمان عیلام وجود داشت) و همچنین آجرهای پخته‌شده از ویژگی‌های عجیب این عصر بود. دیوارها و سقفها نیز با گچ تزئین شده بودند.

ایوان عظیمی که بازدیدکنندگان را به اتاقی گنبدی شکل که به عنوان تالار تماشاگران استفاده میشد، هدایت میکرد کهن الگوی معمولی ساسانی بود که در بسیاری از کاخها تکرار میشد. استفاده از گچ بری به عنوان ملات که به سرعت سخت میشد، به عمارتهای این دوره کمک کرد تا طاقهای بشکه ای را بدون نصب داربست برپا کنند.

دیوارها با حکاکیها، نقاشیهای دیواری و سایر تزئینات تزئین شده بودند. کف و دیوارها، به طور کلی، معمولاً با موزاییک، در مقیاس بزرگ و از نظر رنگ غنی استفاده می‌شدند. گچ‌کاری‌ها معمولاً به جای حکاکی قالب‌گیری می‌شدند. از این رو، نقوش به صورت مکرر و طولانی ایجاد شدند.

هنر و معماری دوره ساسانی حتی مدتها پس از پایان امپراتوری آنها به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت. قرون اولیه شکل گیری معماری اسلامی از زمانی آغاز شد که اعراب در سال 637 امپراتوری ایرانیان را اشغال کردند.

معماری پس از اسلام در ایران

در دوران پس از اسلام بود که اشکال قدرتمند معماری ساسانیان اصلاح و توسعه یافت.

بنابراین پتانسیلهای معماری ایرانی به معماری فوق العاده زیبایی تبدیل شد. نتیجه این بود که بالاتر، حساس تر، متنوع تر و گویاتر از پیشینیان خود باشد.

اولویت در معماری دوران بعد از اسلام، ساختمان مسجد بود. در نظر گرفته شده بود که مساجد برای اعصار متمادی استوار باشند. به همین دلیل همواره مستحکم‌ترین بناها در معماری اسلامی بوده اند.

تاریخچه معماری ایرانی از گذشته تا کنون 3

 

مساجد به دو شکل عمده شروع به ساخت کردند:

مساجد با نمازخانه های پر از ستون و مساجد کوچکتر متشکل از یک اتاق گنبدی شکل.

ایرانیان تلاش خود را بر احیای میراث معماری خود مانند طاق‌های گنبدی شکل، سقف‌های تاج‌دار، آجرهای بزرگ، طاق‌های بیضی شکل و غیره متمرکز کردند. آجرکاری در قالب نقوش مختلف و گاه گچ‌کاری روی آجر از ویژگی‌های معماری ایرانی اوایل بود. دوران پس از اسلام ساخت انواع مقبره ها به ویژه مناره ها آغاز شد.

معماری سلجوقی

بعدها تعداد برجها و مناره‌های مقبره از مساجد در دوره سلجوقی بیشتر شد. با این حال، ساخت مساجد همچنان محور اصلی معماری بود. نوع مساجد گنبدی به الگوی غالب تبدیل شد. بعدها طرح چهار ایوانی بر ساختمان مسجد حاکمیت رسمی و همیشگی پیدا کرد.

اجرای سلایق مختلف در اشکال مختلف طاقکاری وجه تمایز معماری دوره سلجوقی بود. گنبدهای دو پوسته شروع به ساخت کردند. پنجرهها در ساختار دیوارهای باربر ساخته می‌شدند. معمولاً از طرح‌های آجرکاری و چسب‌های آجری در نمای ساختمان‌ها حتی برای کتیبه‌های برجسته استفاده می‌شد.

آجر و خشت لعاب‌دار به رنگ آبی روشن و تیره شروع به شفاف‌تر کردن عناصر معماری و یا خوانایی بیشتر کتیبه‌های آجری کردند. آثار موزاییک با کاشیهای تک رنگ در اواخر این عصر رایج شد. عصر سلجوقیان به عنوان دوره احیای هنر و تمدن اسلامی در ایران شناخته شده است.

معماری ایلخانی

حدود 90 درصد آثار به جا مانده از دوران ایلخانی ماهیت مذهبی و نیمی از آنها محل دفن است.

شاید بارزترین ویژگی معماری ایلخانی آمادگی آن برای پیروی از نمونه‌های رایج عصر سلجوقی بود.

در معماری ایرانی در زمان ایلخانیان از معرق‌کاری‌هایی با کاشی‌های رنگارنگ جدید و کاشی‌های درخشان برای پوشش دادوها استفاده گسترده‌ای داشت.

-------------------------------------------------------

تیم تولید محتوا بخشی آفیشیال

https://bakhshiofficial.com/%d8%ae%d8%b1%db%8c%d8%af-%d9%88%db%8c%d9%84%d8%a7-%d8%af%d8%b1-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%af%d8%b1%db%8c%d8%a7/