تابش‌بند یکی از عناصر فراموش شده در معماری ایرانی است که به‌طور فراوان در کنترل تابش مستقیم آفتاب به داخل ساختمان‌ها استفاده می‌شد. امروزه شاید کمتر از این عنصر پرکاربرد بشنویم ولی برخی از معماران هنوز از آن استفاده کرده و آن را به بهترین شکل در منازل و سایر ساختمان‌ها به کار می‌برند. احیای تابش‌بند برای ویلاهای شمالی به خصوص لازم و مفید است؛ زیرا نه تنها به کنترل نور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند نقشی مؤثر در زیبایی و نمای ساختمان داشته باشد و به زیباتر شدن نمای ویلاهای شمالی کمک کند.
درست است که شمال ایران آب و هوای معتدلی دارد، اما این بدان معنا نیست که نیازی به کنترل تابش مستقیم آفتاب به داخل ویلا در این مناطق نداریم! در واقع، برای تجربه بهتر و لذت بیشتر از زندگی در ویلاهای شمالی، بهتر است از راه‌حل‌هایی مشابه بهره ببریم!
تابش‌بند یا تووش‌بند، تیغه‌های نازکی هستند که برای آفتاب‌شکنی به عمق ۶ تا ۱۵ سانتی‌متر از سطح پنجره‌ها، روزن‌ها و درها برآمده بودند تا سایه ایجاد کنند. تابش‌بند افقی یا سرسایه نیز نامیده می‌شدند، آنها بالای درگاه‌ها یا پنجره‌ها قرار می‌گرفتند.
در برخی ساختمان‌های زمان پهلوی، تابش‌بند به وضوح مشاهده می‌شود و هنوز هم وظیفه خود را به خوبی انجام می‌دهد. اما تابش‌بند تنها عنصری نیست که می‌تواند فضاهای داخلی را از تابش مستقیم حفظ کند؛ پوشش گیاهی، کنسول، سایه‌بان و سایر عناصر نیز در این دسته قرار می‌گیرند. در معماری کنونی ویلاهای شمالی و برخی از خانه‌های مسکونی در مناطق دیگر، تابش‌بند به صورت مدرن و بازسازی شده در حال حاضر استفاده می‌شود و نقش مهمی در نمای بیرونی ساختمان ایفا می‌کند. نماهای ترمو یا فلزی و دیگر روش‌های انعطاف‌پذیری که در طراحی ویلاها مورد استفاده قرار می‌گیرند، به این امر کمک می‌کنند و می‌توانند به عنوان تابش‌بند در جداره ویلاهای شمالی به نمایش درآیند.
اگر به دنبال ایجاد سایه مناسب هستید، سایه‌بان‌های پنجره‌ها با انواع مختلفی می‌توانند این کار را به خوبی انجام دهند و در صورتی که به درستی انتخاب شوند، نمای ساختمان را از یک نمای معمولی متمایز می‌کنند و آن را زیباتر می‌سازند.
آشنایی با لوور در نمای ویلاهای شمال
همانطور که اشاره کردید، لوور یکی از نوع‌های مدرن تابش‌بند است که به صورت منقطع در نماها استفاده می‌شود و کاربردهای مختلفی دارد. لوور منجر به محدود کردن دید به داخل ساختمان می‌شود و در عین حال شدت تابش آفتاب را کاهش می‌دهد. این تابش‌بند زیبایی خاص خود را دارد و با استفاده از آن در ویلاهای شمالی، هم به زیبایی نما کمک می‌کنید و هم از عملکرد عالی لوور بهره می‌برید.
لوور انواع متعددی دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. در واقع، لوور را می‌توان بر اساس جنبه‌های مختلفی دسته‌بندی کرد و دسته‌بندی ما نیز بر پایه این اصول صورت می‌گیرد.
دسته‌بندی لوور از نظر جنس
لوور می‌تواند چوبی یا فلزی (آهنی یا آلومینیومی) باشد و هر دو نوع را می‌توان در ویلاهای شمالی استفاده کرد. با این حال، لوور چوبی به دلیل بافت خاص خود، معمولاً بیشتر مورد تقاضا قرار می‌گیرد.
لوور فلزی می‌تواند آهنی یا آلومینیومی باشد و لوور آلومینیومی به دلیل وزن سبکتر و مقاومت بیشتر در برابر شرایط جوی، در نماهای ویلاهای شمالی بیشتر استفاده می‌شود.
همچنین، لوور چوبی که اغلب از جنس ترمووود استفاده می‌شود، کاربردهای منحصر به فردی در نماهای ساختمان دارد.
دسته‌بندی لوور از نظر مکان قرار گیری
لوور به دو روش استفاده می‌شود: یا به صورت مستقیم در نما نصب می‌شود و روی پنجره قرار می‌گیرد، یا به صورت افقی بر روی پیش‌آمدگی نصب می‌شود. در حالت دوم، ممکن است دید به داخل ساختمان محدود شود، اما سایه‌بانی عالی را ایجاد می‌کند که برای نماهای جنوبی ویلاهای شمالی مناسب است. حالت اول بیشتر در جهت‌های غربی و شرقی ساختمان استفاده می‌شود.