طراحی سنتی در کشورهای گوناگون بسیار متفاوت است. چرا که تعریف سنت برای هر قومی متفاوت است. بنابراین طرح ویلای سنتی نیازمند آشنایی با سنت شهر و کشور مورد نظر است. بناهایی که با سبک سنتی ایرانی طراحی می شوند ویژگی های خاصی دارند. بارزترین این ویژگی ها وجود پنجره های رنگی است. این پنجره ها نمای فوق العاده زیبایی به بیرون و فضای داخلی ساختمان می دهند. چنانچه پنجره های ویلای خود را به شکل سنتی انتخاب کنید در روزهای آفتابی نمایشی زیبا و رنگارنگ از نور بر روی فرش خواهید دید. برخورد نور آفتاب به پنجره و انعکاس رنگ ها به فضای داخلی خانه، نمای بی نظیری روی لوازم منزل ایجاد خواهد کرد. به علاوه در گذشته پنجره ها به شکل ارسی طراحی می شدند. ارسی ها از جنس چوب و مشبک بودند که شیشه های رنگی درون آنها قرار می گرفت.
خانه های سنتی نوستالژی بسیار خوبی برا اکثر افراد محسوب میشوند . دکوراسیون و سبک سنتی ویژگی های بسیاری دارد و افراد را به خود جذب میکند . تقریبا تعداد زیادی از ویلاهای مازندران و شمال ایران دارای سبک سنتی هستند این سبک بیانگر سادگی و بی ریایی را در خود جای داده است . در گذشته خانه ها بسیار ساده و بی آلایش بوده اند که امروز نیز به تقلید از گذشته ها اکثر ویلاها سبک سنتی را دارند .
اصول طراحی ویلا سنتی چیست؟
محبوبیت طرح ویلا سنتی در القای حس نوستالژیک در فضا است. تکرار فرمهای قدیمی در طراحی خانه های ویلایی منجر به خلق فضاهای سنتی می شود. اصول طرح ویلای سنتی در مناطق و فرهنگ های مختلف مشابه است. تفاوت ها مربوط به رویکردهای مختلفی است که برای حصول به این اصول، اتخاذ می شوند. اصول زیر بنای طراحی ویلا سنتی را شکل می دهند:
- فرم و فضاسازی برگرفته از بناهای سنتی
- استفاده از مصالح بوم آورد و خاص منطقه ساخت ویلا
- طراحی نما ویلا مشابه خانه های سنتی و قدیمی
- طراحی اقلیمی و سازگار با شرایط آب و هوایی منطقه
- فضاهای واسط در غالب تراس و ایوان و بالکن برای ارتباط با طبیعت
- سطوح شفاف و شیشه خور بزرگ و فضای داخلی روشن و بهره مند از دیدهای گسترده به پیرامون
- طراحی داخلی ویلا سنتی بر طبق فضاسای های خانه های قدیمی
ویژگی طرح ویلای سنتی
از مهم ترین عناصر خانه های ویلایی به سبک سنتی ساده بودن آنهاست . در اینگونه ویلاها تمامی وسایل انتخاب شده به ساده ترین شکل چیدمان شده اند . ممکن با چشمان خود شاهد خانه های سنتی با نمای اجری باشید ، این خانه های جلوه نوستالژی دارند که دیگر ویژگی ویلاهای سنتی است . از دیگر ویژگی های ویلاهای طرح سنتی عبارتند از :
- چهارچوب اصلی ویلای سنتی را از فرهنگ ، المان های تاریخی و سنت ها می سازند
- طراحی خانه های ویلایی سنتی بیشتر با ایوان های بزرگ هستند
- در این سبک از ویلاها از پنجره های مشبک زیادی استفاده میشود
- وجود درختان سرسبز به همراه حوض زیبا
- آب نمای تزئینی سنتی
- نمای این ویلاها معمولا حک کاری شده با طرح های خاص هستند
- وجود بالکن در ویلا
- ورودی این سبک از ویلاهای معمولا در محور متقارن قرار میگیرند
- بکار بردن ستون در ساختار ویلا
- شیشه ی پنجره های ویلای سنتی رنگی هستند
- طراحی پلان ویلای سنتی به صورت هندسی و منظم صورت میگیرند
مواردی که در بالا به آنها اشاره کردیم تنها بخشی از ویژگی های ویلاها سنتی هستند . این ویلاها بیانگر خاطرات کودکی بسیاری از افراد هستند . که فضای گرم و صمیمی خانه و خانواده را به نمایش میگذارد .
حوض و آبنما نماد خانه های سنتی ایرانی
در طراحی حیاط خانه باغ های ایرانی، عنصر آب جایگاه ویژه ای دارد. آب موجب تعدیل هوا در فصول گرم سال و همچنین برقرار کننده آرامش در فضا می باشد. به همین منظور حوض به شکل های چهارگوش یا دایره ای در حیاط خانه باغ طراحی می شد. این حوض ها معمولا عمق کمی داشتند. اغلب فواره ای سفالی نیز در میان آن ها تعبیه می شد. حوض به نوعی قلب تپنده حیاط خانه محسوب می شود. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و روی کار آمدن معماری مدرن، آبنما جایگزین حوض شده است. آبنماها در انواع مختلفی طراحی و ساخته می شوند. برای محوطه های کوچک معمولا آبنمای دیواری نصب می شود. در طراحی حیاط خانه باغ بزرگ آبنماهای صخره ای بهترین گزینه هستند. آبنماهای ترکیبی و آبشاری نیز از انواع دیگر آبنما هستند که آرامش و زیبایی خاصی به فضای حیاط شما می بخشند.
پس زمینه ای از جنس سنت در دیزاین سنتی ویلا
برای آن که باغ ویلای شما شکلی کاملا سنتی داشته باشد، بهتر است از مصالحی مانند آجر، سنگ و چوب استفاده کنید. این مصالح که در اصطلاح مصالح بومی نام دارد، به دلیل رنگ های گرم و تداعی معماری سنتی در قدم یک برگ برنده برای شما به حساب می‌آید. اما چنانچه امکان ایجاد یک سازه‌ی آجری را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم سطل رنگ را بردارید و دست به کار شوید. رنگ آمیزی دیوارها می تواند شما را به همان مقصد نهایی سنت نزدیک کند. استفاده از رنگ های آجری، عنابی و رنگ هایی که ردی از قرمزی در آنها دیده می شود، می‌تواند به شما فضایی منحصر به فرد ارائه کند. بهتر است برای حوض رنگ فیروزه ای را انتخاب کنید. برای داشتن فضایی منحصر به فرد تر، می توانید زمینه ی حوض را با کاشی های مربعی کوچک بپوشانید.
انتخاب مبلمان در دیزاین سنتی
انتخاب مبلمان در طرح ویلای سنتی کاملا بسته به سلیقه شخصی شما است. چنانچه بخواهید فضای حیاط ویلای شما رنگ بوی قدیم و به اصطلاح سنتی داشته باشد، استفاده از تخت های چوبی بهترین گزینه است. این تخت ها را می توانید با قالیچه ها و گلیم های قدیمی و سنتی نیز فرش کنید. به کارگیری پشتی ها روی تخت چوبی از دیگر طرح های سنتی ایرانی است. به جای استفاده از تخت می توانید از مبلمان حصیری و چوبی نیز در طراحی حیاط خانه باغ بهره بگیرید. طراحی سبک مدرن، نیازمند انتخاب مبلمان ساده با رنگ های روشن است. مبلمان کلاسیک زیبا و راحت هستند. این نوع مبلمان در کنار باغچه ای مملو از گل زیبایی دوچندان خواهند داشت. در طراحی مدرن فضای حیاط را نباید زیاد شلوغ کرد. برای حیاط بزرگ، میز و صندلی حصیری، با توجه به انعطاف بالا بهترین گزینه هستند.
شاه نشین در دیزاین سنتی ویلا
شاه نشین یکی از فضاهای سنتی معماری ایرانی است. به سه دری یا پنج دری نیز معروف است و معمولا در بهترین مکان خانه در شمال اندرونی قرار می گرفته است. در معماری سنتی، معمولا یک حوض در مقابل فضای شاه نشین قرار داشت. حوض علاوه بر ایجاد نمای جذاب، خنکی مطبوعی را به فضا می بخشید. در شاه نشین نورگیری مطلوبی از سمت جنوب فراهم می آمده است. این فضا دارای درب های شیشه ای و پنجره های بزرگی رو به ایوان و حیاط مرکزی است. از این رو از آفتاب زمستانی دلچسبی برخوردار می باشد. به علاوه نقوش مختلف و جذاب شیشه های رنگی در برخورد با نور، طرح های زیبایی را درون فضا خلق می کند. سقف شاه نشین حالت نیمه گنبدی دارد. دارای ارتفاعی بلندتر از سایر اتاق ها می باشد، به همین جهت دارای فضای خنک تری در تابستان است.
در گذشته پیش آمدگی پنجره ها باعث ایجاد فضای طاقچه مانندی در این فضا می شده است. شاه نشین دارای سقف نیمه گنبدی بوده و با تزیینات خاص، جایگاه ویژه ای برای بزرگ خاندان یا مهمان ویژه به شمار می آمده است. تزیینات، نقش بسیار مهمی در اتاق های شاه نشین داشته است. استفاده از گچبری ها، آینه کاری ها، نقاشی ها و شیشه های رنگی ومنقوش، در طراحی سنتی ایرانی بسیار متداول بوده است. برای تناسب بیشتر شاه نشین در ویلا با مفهوم سنتی آن، بهتر است آب نما یا استخری در راستای این فضا در طراحی محوطه اجرا شود که هردو تاکیدی باشند بر یکدیگر. امروزه شاهد تعریف جدیدی از شاه نشین در ویلاها هستیم. به طوری که این فضا کاملا بسته نمی شود، به صورت یک بالکن بزرگ و مسقف و پیش آمده تعریف می شود و دارای ستون و یا دیوارهای محدود در پیرامونش می باشد.
ویژگی های یک ویلا سنتی ایرانی
- سادگی و بی پیرایگی: سادگی از اصول معماری ایرانی است که هر فرمی دارای جایگاه و عملکرد منطقی باشد.
- تقارن: طراحی نما ویلای ایرانی با توجه به سنت معماری گذشته دارای تقارن است. این تقارن حسی از پایداری، دوام و آرامش را در نما ویلا ایجاد می کند.
- ایوان ستوندار: طراحی تراس ویلا به صورت ایوانی سرپوشیده نمود می یابد که دارای ستون است. این ستون ها می توانند سازه ای و یا صرفا معماری باشند.
- هشتی و دالان ورودی: این پیش فضا در ویلا ایرانی به صورت دالان و هشتی تعریف می شود و رابطی است بین فضای بیرونی و داخلی ویلا.
- حیاط مرکزی: در طراحی ویلا لوکس و بزرگ که فضای زیادی در دسترس است، طرح حیاط مرکزی، طرح جذابی است. طراحی حیاط مرکزی در ویلا بسته به اقلیم ساخت آن و ایده طراحی ویلا، فرم ها و محصوریت های متفاوتی را می پذیرد.
تلفیقی از سبک سنتی و مدرن در دیزاین ویلا
در اغلب ویلا های امروزی وسایل دکوری در تلفیقی از سبک سنتی و مدرن می باشد. معمولا تلفیق وسایل دکوری نظم خاصی ندارد. اگر چه این سبک از چیدمان هم جذابیت و زیبایی خودش را دارد. اما برای ایجاد تغییر در دکوراسیون و دیزاین ویلا، بهتر است این بار شیوه متفاوتی را انتخاب کنید. به این منظور تنها کافی است وسایل امروزی و فانتزی را در بخشی از ویلا بچینید. همچنین قسمتی دیگر را با وسایل سنتی دیزاین کنید. با این تفکیک دکور خانه شما بدون هیچ هزینه ای تغییر کرده است. به علاوه این روش توجه سلایق مختلف را به خود جلب خواهد کرد. در صورت کوچک بودن ویلای خود، بازهم می توانید این تفکیک را انجام دهید. در ویلاهای کوچک، تنها کافی است یکی از دیوارهایتان را به این کار اختصاص دهید و آن را با وسایل سنتی تزئین کنید.
کلام آخر
همانطور که می دانید هر کشور و فرهنگی دارای معماری سنتی منحصر به فرد خود می باشد. در این مقاله بازگشت به معماری گذشته خانه های ویلایی به سبک سنتی و قدیم مد نظر قرار گرفت. طرح ویلای سنتی به معنی طراحی قدیمی و از مد افتاده نیست. بلکه به معنی استفاده از اصول طراحی سنتی بناها و خلق ویژگی های آن در یک ویلا لوکس و معاصر است. اصولی که طی قرن ها بنا بر فرهنگ و اقلیم خاص هر منطقه ای شکل گرفته است. طرح معماری هر کشور و منطقه ای هویت بخش فضاها و ساختمان های سنتی است. ساخت ویلا در دل طبیعت در یک منطقه ییلاقی می تواند در غالب طراحی باغ ویلا سنتی بروز یابد. فرق میان طراحی ویلا مدرن و ویلا سنتی فراتر از ویژگی های بصری و ظاهری است. طراحی ویلا سنتی ایرانی، برگرفته از سنت های معماری اصیل ایرانی شکل می گیرد